Model Standardowy to teoria fizyki cząstek podstawowych, zwanych też cząstkami elementarnymi, które są ̨podstawowymi składnikami każdej materii. Opisuje trzy z czterech (z wyjątkiem grawitacji) oddziaływań podstawowych: oddziaływanie elektromagnetyczne, oddziaływanie słabe i oddziaływanie silne. Model Standardowy jest jedna ̨ z najważniejszych teorii współczesnej fizyki, jego podstawy teoretyczne zaczęto formułować w latach 70-tych XX wieku. W latach 80-tych potwierdzono większość jego przewidywań doświadczalnie, włącznie z zaobserwowaniem ostatniej przewidywanej przez model cząstki, zwanej bozonem Higgsa. Model Standardowy zawarł w sobie, rozbudował, bądź wyjaśnił wcześniejsze teorie, takie jak: teoria cząstek elementarnych (kształtująca się od początku XX wieku), mechanika kwantowa, chromodynamika kwantowa, teoria elektrosłaba (łącząca oddziaływania elektromagnetyczne i słabe jako różne przejawy tego samego oddziaływania). W modelu standardowym funkcjonuje podział na dwie grupy cząstek: fermiony i bozony.
Oddziaływanie cząstek między sobą w modelu standardowym zachodzi poprzez wymianę bozonów pośredniczących, które odgrywają rolę nośników oddziaływań. Przykładowo oddziaływanie elektrostatyczne (Coulomba) między dwiema cząstkami naładowanymi elektrycznie odbywa się na zasadzie emisji i pochłaniania bezmasowych fotonów. To oddziaływanie może zachodzić teoretycznie przy dowolnej odległości między cząstkami. Jego efektem jest występowanie przyciągającej lub odpychającej siły Coulomba. Podobnie interpretujemy oddziaływanie kwarków – przyciągają się one poprzez wymianę gluonów. Leptony rozpraszają się na innych leptonach lub rozpadają na lżejsze leptony w wyniku wymiany masywnych bozonów W i Z
